Süni intellekt hələ iş yerlərini zəbt etməsə də elektrik enerjisi tariflərini qaldırır
Süni İntellekt
27.10.2025
Emil Nəcəfov
Bank of America Institute mütəxəssisləri etiraf ediblər ki, süni intellektlə bağlı investisiyalar ABŞ-ın ÜDM (Ümumi Daxili Məhsul) dinamikasına müsbət təsir göstərir, lakin bu təsir kifayət qədər selektiv xarakter daşıyır. Mənfi təsir baxımından isə hələ işsizliklə bağlı narahatlığa əsas yoxdur, lakin süni intellekt artıq elektrik enerjisi tariflərinin artmasına səbəb olur. Tədqiqat müəlliflərinin fikrincə, bu il süni intellektlə əlaqəli investisiyalar ABŞ ÜDM-nin artımının əsas lokomotivinə çevrilib. Bu sərmayələr əsasən məlumat emalı mərkəzləri, hesablama infrastrukturu və proqram təminatı sahələrində cəmlənib. Birinci rübdə bu amillər ABŞ ÜDM artımına təxminən 1.2% bəndi, ikinci rübdə isə 1.3% bəndi töhfə verib. Ümumilikdə ikinci rübün yekunlarına görə ABŞ-ın ÜDM-si 3.8% artıb, halbuki birinci rübdə azalma müşahidə olunurdu. Tədqiqat müəlliflərinin sözlərinə görə, süni intellektə yönəlmiş investisiyalar artıq yalnız iri korporasiyalarla məhdudlaşmır.
Orta və kiçik müəssisələr də öz büdcələrinin bir hissəsini süni intellekt texnologiyalarına sərf etməyə hazırdır. Sentyabr ayında ABŞ-da kiçik biznes sektoru texnoloji şirkətlərə ödənişlərini illik müqayisədə 6.9% artırıb. Artımın liderləri istehsal və tikinti sahələri olub. Süni intellekt tərəfindən təmin edilən əməyin məhsuldarlığını artıran vasitələr ABŞ iqtisadiyyatının getdikcə daha çox sahəsində tətbiqini tapmaqda davam edir. İnfrastruktur baxımından əsas xərclər məlumat emalı mərkəzləri seqmentində cəmlənib, baxmayaraq ki, milli iqtisadiyyat miqyasında onların payı hələlik elə də böyük deyil. Hesablama infrastrukturunun sürətli inkişafının yan təsirlərindən biri elektrik enerjisi qiymətlərinin artmasıdır və bu, adi istehlakçılar tərəfindən də hiss olunur. Bu il elektrik tariflərinin artım tempi ABŞ-da ümumi inflyasiyanı qabaqlayacaq.
Digər tərəfdən, enerji infrastrukturuna yönəlmiş investisiyalar sahəyə əlavə vəsait cəlb edir və bu tendensiya gələn il də davam edəcək. Bank of America nümayəndələrinin qeyd etdiklərinə görə, süni intellektin insanı geniş miqyasda iş yerlərindən sıxışdırması hələ müşahidə edilmir. Az miqdarda mənfi təsir hiss olunsa da, bu, hələ ciddi səviyyədə deyil. Əksinə, bəzi intellektual əmək sahəsində çalışan işçilər süni intellektin tətbiqindən müsbət təsir görürlər, çünki o, onların məhsuldarlığını artırmağa imkan verir. Maliyyə sektoru və informasiya texnologiyaları sahəsi süni intellektin yayılmasından fayda görən əsas sahələr arasında yer alır. Mənbənin qeyd etdiyi kimi, ABŞ Federal Əmək Statistikası Bürosu 2023-2033-cü illər arasında ölkədə proqram təminatı tərtibatçıları üçün vakansiya sayının 17.9% artacağını, peşəkar maliyyə məsləhətçiləri üçün isə bu göstəricinin 17.1% təşkil edəcəyini proqnozlaşdırır.
Bununla belə, yüksək ixtisas tələb etməyən bir sıra vəzifələr həqiqətən də süni intellekt tərəfindən əvəzlənəcək. Kreditləşmə, sığorta və hüquq sahələrində məlumatların təhlili ilə bağlı işlər süni intellektə həvalə ediləcək. Bunun üçün süni intellektin hazırkı inkişaf səviyyəsindən ciddi şəkildə təkmilləşməsinə belə ehtiyac yoxdur. Ümumilikdə, ABŞ-da süni intellekt sahəsinə yatırımlar hələlik kifayət qədər dar istiqamətlidir və onlardan yaranan müsbət təsir əsasən müəyyən sahələrdə müşahidə olunur. Bu isə ümumi iqtisadiyyatda işçi qüvvəsinin çatışmazlığı problemini hələ həll etmir. Maliyyə axınlarının nə vaxt istiqamətini dəyişəcəyini proqnozlaşdırmaq çətindir, və mövcud vəziyyətdə adi istehlakçılar çox vaxt faydadan çox narahatlıq hiss edirlər. Bu narahatlıqlar, məsələn, elektrik enerjisi tariflərinin davamlı artımı şəklində özünü göstərir.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
OpenAI əməkdaşları şirkətin ümumi süni intellekt əvəzinə ikinci Facebook-u yaradacağından narahatdırlar
OpenAI əməkdaşları şirkətin ümumi süni intellekt əvəzinə ikinci Facebook-u yaradacağından narahatdırlar
OpenAI daxilində şirkətin hansı istiqamətə doğru irəlilədiyi barədə mübahisələr güclənir. Məlumata görə, şirkət daxilində getdikcə daha çox əməkdaş hesab edir ki, şirkət AGI (ümumi süni intellekt) hədəfinə doğru irəliləmək əvəzinə, Facebook kimi bir istiqamətə yönəlmək riski daşıyır.
OpenAI musiqi tərtib edəcək süni intellekt modelini hazırlamağı planlaşdırır
OpenAI musiqi tərtib edəcək süni intellekt modelini hazırlamağı planlaşdırır
OpenAI musiqi yaradan süni intellekt modellərinin hazırlanmasını sürətləndirmək niyyətindədir. Şirkət bu layihə çərçivəsində ABŞ-ın Juilliard School musiqi məktəbi ilə əməkdaşlıq qurub. Məktəb təlim məlumatları üçün not partituralarının işarələnməsində kömək edəcək.
Süni intellekt botları metamateriallarla alim səviyyəsində işləyə bilirlər
Süni intellekt botları metamateriallarla alim səviyyəsində işləyə bilirlər
ABŞ-da mürəkkəb mühəndislik tapşırıqlarını həll etmək üçün süni intellekt agentlərindən ibarət sistem yaradılıb. Sınaqlar zamanı süni intellekt real alimlərin nəticələrinə bərabər göstəricilər nümayiş etdirib.
İnvestorlar süni intellekt balonundan qurtulmağın yollarını axtarırlar
İnvestorlar süni intellekt balonundan qurtulmağın yollarını axtarırlar
İri investorlar süni intellekt ətrafındakı həddindən artıq həyəcanlı ab-havadan ehtiyatlansalar da, ona qarşı mövqe tutmaqdan çəkinirlər və 1990-cı illərin dotcom dövrünə aid strategiyaya üstünlük verirlər - həmin strategiya o vaxt bəzi şirkətlərin bazar çökməsindən yaxa qurtarmasına kömək etmişdi.
Süni intellektin özündə “yaşamaq instinkti”ni formalaşdırdığı təyin edilib
Süni intellektin özündə “yaşamaq instinkti”ni formalaşdırdığı təyin edilib
Süni intellekt təhlükəsizliyi sahəsində fəaliyyət göstərən Palisade Research şirkəti keçən ay aparmış olduğu tədqiqatların nəticələrini paylaşaraq bəzi süni intellekt modellərinin “yaşamaq instinkti”ni inkişaf etdirdiyini iddia etmişdi.
Həftənin xəbərləri
