Tədqiqatçılar süni intellekt səbəbilə kütləvi işsizliyi aşkar etməyiblər
Süni İntellekt
01.10.2025
Emil Nəcəfov
Generativ süni intellekt sistemlərinin tərtibatçıları investorların vəsaitini cəlb etməkdə maraqlıdırlar və buna görə də bu cür sistemlərin iqtisadiyyatın bütün sahələrinə nə dərəcədə təsir göstərə biləcəyi barədə proqnozlar verməkdən çəkinmirlər. Müstəqil tədqiqatçılar isə nəticə çıxarmaqda tələsməməyə çağırır və bildirirlər ki, süni intellektin tətbiqi hələlik əmək bazarında köklü dəyişikliklər yaratmır. Financial Times-ın qeyd etdiyinə görə, Yel Universitetinin və Brookings Institution şirkətinin nümayəndələri ABŞ əmək bazarını 2022-ci ilin noyabrından bu günə qədər araşdıraraq belə nəticəyə gəliblər ki, ChatGPT tipli generativ süni intellekt texnologiyalarının yayılması əmək bazarına internetin yaranması kimi əvvəlki texnoloji sıçrayışlardan daha nəzərəçarpacaq təsir göstərməyib. Tədqiqat müəlliflərinin fikrincə, son 3 ildə ABŞ əmək bazarı əsasən əvvəlki tendensiyaların davamlılığını qoruyub və süni intellektin sürətlə artan məşhurluğu fonunda ciddi radikal dəyişikliklər nümayiş etdirməyib.
Əslində, sıravi əməkdaşların çox az bir qismi hələlik generativ süni intellekti işlərində daimi və effektiv şəkildə necə istifadə etməyi dəqiq anlayır. ABŞ əmək bazarının strukturu hələ ki, bu tip texnologiyaların təsiri altında radikal şəkildə dəyişmir. Heç olmasa, bu proses fərdi kompüterlərin və ya internetin meydana çıxdığı dövrdən daha sürətli getmir. Şirkətlər hələ yolun əvvəlindədir və öz bizneslərinin süni intellekt istifadəsi nəzərə alınmaqla necə yenidən qurula biləcəyini müəyyən etməyə çalışırlar. Hələlik elə bir əsas yoxdur ki, ABŞ universitetlərinin məzunlarının ümumi iqtisadi amillərdən deyil, məhz süni intellektin yayılması səbəbindən, təcrübə çatışmazlığı fonunda iş tapmaqda daha çox çətinlik çəkdiklərini söyləmək mümkün olsun. Eyni zamanda ABŞ-da universitet məzunları arasında işsizlik səviyyəsi 20-24 yaş qrupunda apreldəki 4.4%-dən avqustda 9.3%-ə yüksəlib.
Lakin vəziyyət 25-29 yaş qrupunda müşahidə olunan mənzərədən ciddi şəkildə fərqlənmir. Yəni, iş tapmaq çətinliyi bir çox gəncin üzləşdiyi problemdir və bunu birbaşa süni intellektin təsiri ilə əlaqələndirmək çətindir. Bununla belə, Britaniya tədqiqatçılarının dünyanın 8 ölkəsində 850 biznes rəhbəri arasında keçirdiyi sorğunun nəticələrinə görə, süni intellekt artıq bəzi ilkin vakant yerlərin ixtisarına imkan yaradıb - respondentlərin 39%-i bunu təsdiqləyib. Daha 43%-i isə yaxın 1 il ərzində bunu edəcəklərini bildirib. Süni intellekt sistemlərinin tərtibatçılarının nümayəndələri səxavətlə proqnozlar verirlər və bildirirlər ki, bu texnologiya getdikcə əmək bazarına daha güclü təsir göstərəcək. Məsələn, Anthropic şirkətinin rəhbəri Dario Amodei may ayında xəbərdarlıq edib ki, süni intellektin yayılması hüquq, maliyyə və konsaltinq sahələrində kütləvi ixtisarlara gətirib çıxara bilər.
Onun sözlərinə görə, ilkin səviyyəli vəzifələrin yarısına qədər ixtisar ediləcək. ABŞ-da işsizlik 5 il ərzində hazırkı 4.3%-dən 10 və ya 20%-ə qədər arta bilər. OpenAI rəhbəri Sam Altman isə hesab edir ki, süni intellektin tətbiqi texniki dəstək xidmətlərinin mütəxəssisləri kimi bütöv peşələrin ləğv olunmasına səbəb olacaq. Ekspertlər izah edirlər ki, bu halda süni intellekt tərtibatçıları öz biznesləri üçün faydalı təbliğat aparırlar və əslində gündəlik fəaliyyətlərində süni intellekt texnologiyalarına layiqli tətbiq sahəsi tapan əməkdaşların sayı çox azdır. Goldman Sachs analitikləri gözləyirlər ki, süni intellektin tətbiqi ABŞ əmək bazarında vakant yerlərin 7%-ə qədərinin əvəz olunmasına səbəb olacaq, lakin bu proses uzun zamana yayılacaq. Yel Universitetinin nümayəndələrinin vurğuladıqları kimi, “qatarın qabağında qaçmağa dəyməz”.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
OpenAI süni intellekt əsaslı Sora 2 video generatorunu təqdim edib (VİDEO)
OpenAI süni intellekt əsaslı Sora 2 video generatorunu təqdim edib (VİDEO)
OpenAI video və audio generasiyası üçün flaqman süni intellekt modeli Sora 2-ni təqdim edib. Şirkət bunu orijinal Sora ilə müqayisədə böyük keyfiyyət sıçrayışı kimi təqdim edir və mətn generasiyası üçün inqilabi olan GPT-3.5 ilə müqayisə edir.
Süni intellekt tərəfindən yaradılmış Tilly Norwood adlı aktrisa artıq məşhurlaşmağa başlayıb (VİDEO)
Süni intellekt tərəfindən yaradılmış Tilly Norwood adlı aktrisa artıq məşhurlaşmağa başlayıb (VİDEO)
Müasir generativ süni intellekt sistemlərinin imkanları yalnız insanların realistik statik təsvirlərinin və qısa videoların yaradılması ilə məhdudlaşmır, onlar tam virtual aktyorların yaradılmasına da qadirdir.
Minecraft-da CraftGPT adlı işlək kiçik süni intellekt modeli hazırlanıb (VİDEO)
Minecraft-da CraftGPT adlı işlək kiçik süni intellekt modeli hazırlanıb (VİDEO)
Minecraft oyunu yalnız sizin təxəyyülünüz və yaradıcılıq qabiliyyətlərinizlə məhdudlaşan bir sandbox-dur (qum qutusu) və bu, sammyuri ləqəbli yutuberin videosunda tam şəkildə nümayiş olunur.
Anthropic Claude Sonnet 4.5 süni intellekt modelini təqdim edib (VİDEO)
Anthropic Claude Sonnet 4.5 süni intellekt modelini təqdim edib (VİDEO)
Anthropic şirkəti Claude böyük dil modeli ailəsinin bu günə qədərki ən güclü versiyası olan Claude Sonnet 4.5-i təqdim edib. Tərtibatçıların sözlərinə görə, o, proqramlaşdırmaya, süni intellekt agentlərinin qurulmasına və mürəkkəb tapşırıqların həllinə yönəlib.
Şirkətlər ətraf mühiti daha yaxşı anlamağa qadir olan, “dünya modelləri” adlanan yanaşmalara daha çox diqqət yetirirlər
Şirkətlər ətraf mühiti daha yaxşı anlamağa qadir olan, “dünya modelləri” adlanan yanaşmalara daha çox diqqət yetirirlər
The Financial Times-ın məlumatına görə, Google DeepMind, Meta və NVIDIA kimi aparıcı süni intellekt tərtibatçıları robot superintellekti yaratmaq məqsədilə ətraf mühiti daha yaxşı anlamağa qadir olan, “dünya modelləri” adlanan yanaşmalara getdikcə daha çox diqqət yetirirlər.
Həftənin xəbərləri
