Wikipedia süni intellekt əsaslı axtarış sistemləri səbəbilə istifadəçilərini itirir
Süni İntellekt
22.10.2025
Emil Nəcəfov
Veb-saytlar süni intellektin təsiri nəticəsində getdikcə daha çox trafik itirirlər. Wikipedia bu tendensiyada istisna deyil. Onlayn ensiklopediyanın arxasında duran fond bu mövzu ilə bağlı bəyanat yayıb. Fondun nümayəndələri süni intellekti demonizə etmək istəmədiklərini bildiriblər, lakin istifadəçiləri məlumatı əldə etdikləri mənbələrə qarşı tənqidi yanaşmağa çağırıblar. İnternetdə məlumat axtarışı üsulları köklü şəkildə dəyişib. İndi getdikcə daha çox Perplexity AI və ya Bing Copilot kimi süni intellekt əsaslı axtarış sistemlərindən istifadə olunur. Hətta Google özü də axtarış nəticələrinin yuxarı hissəsində xülasə şəklində göstərilən süni intellekt əsaslı AI Overview funksiyasını təqdim edir. Wikipedia bu dəyişikliklərin nəticəsini aydın şəkildə hiss edir. ChatGPT-nin 2022-ci ildə istifadəyə verilməsindən sonra platforma nəzərəçarpacaq dərəcədə trafik itirib.
Wikimedia Foundation nümayəndəsi Marshall Miller öz bloqunda yazıb ki, son 1 ildə insanlar tərəfindən başladılan səhifə baxışlarının sayı 8% azalıb. Miller bunu problem kimi görmür. O, “bilik əldə etməyin yeni yollarını” müsbət qarşılayır. Bununla belə, süni intellekt əsaslı axtarış sistemləri tez-tez istifadəçilərin suallarına cavab tapmaq üçün Wikipedia-da uyğun məlumatlara müraciət edirlər. Beləliklə, onlayn ensiklopediya süni intellekt dövründə belə aktuallığını itirmir və istifadəçiləri öz məzmunu ilə sevindirməyə davam edir. Fond insan və botlar tərəfindən yaradılan trafiki bir-birindən ayırmağa çalışır. Lakin aşkarlama sistemləri yeniləndikdən sonra məlum olub ki, may və iyun aylarında qeyri-adi dərəcədə yüksək trafikin əhəmiyyətli hissəsi aşkarlamadan yayınmaq üçün yaradılmış botlardan gəlmişdir. Wikipedia-nın ziyarətçi sayının azalması o deməkdir ki, daha az könüllü məzmunu genişləndirə və zənginləşdirə bilir, həmçinin fərdi sponsorların sayı da azalır.
Amma məhz bu məsələ Wikipedia üçün vacibdir. Ensiklopediya kommersiya məqsədi daşımayan bir layihədir və könüllü müəlliflər tərəfindən dəstəklənir - onlar bu iş üçün maliyyə mükafatı almırlar. Millerin sözlərinə görə, süni intellekt alətlərinin daha geniş istifadə olunması insanların məlumat mənbələri haqqında daha az məlumatlı olmasına gətirib çıxaracaq. Eyni zamanda o, məzmunun bütövlüyünün və onun real insanlar tərəfindən yaradılmasının daha geniş şəkildə dəstəklənməsinə çağırır. O, bloq yazısında qeyd edib ki, internetdə məlumat axtararkən mənbəyə diqqət yetirmək və orijinal mənbəyə keçid etmək lazımdır. ChatGPT kimi botların əsasını təşkil edən böyük dil modelləri əsasən internetdə açıq şəkildə əlçatan olan məlumatlar, o cümlədən Wikipedia məqalələri əsasında öyrədilib. Geri qalmamaq üçün onlayn ensiklopediya komandası artıq müəyyən addımlar atıb. Digər təşəbbüslərlə yanaşı, iki komanda yeni oxucular və könüllülər cəlb etməklə layihəni dəstəkləmək üzərində işləyir.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Keçmiş OpenAI əməkdaşı ChatGPT-nin bir insanı az qala dəli səviyyəsinə çatdırmağından danışıb
Keçmiş OpenAI əməkdaşı ChatGPT-nin bir insanı az qala dəli səviyyəsinə çatdırmağından danışıb
Bəzi süni intellekt xidmətlərinin istifadəçiləri üçün müasir çat-botlar faydalı köməkçi rolunu oynayır, digərləri onları sadəcə ünsiyyət üçün yoldaş kimi istifadə edirlər. Lakin Fortune nəşrinin yazdığına görə, bəzi insanların bəxti gətirmir - onlar üçün süni intellekt psixi sağlamlığa təhdidə çevrilir.
Süni intellekt özü-özünü insan beyni kimi bərpa etməyi öyrənib
Süni intellekt özü-özünü insan beyni kimi bərpa etməyi öyrənib
Alimlər özünü bərpa edə bilən və ənənəvi modellərlə müqayisədə daha sürətli öyrənən yeni tip süni intellekt təqdim ediblər. Sistem insan beyninin sabitliyi qoruma və yüklənmədən sonra bərpa olunma qabiliyyətini təmin edən homeostaz və özünütənzimləmə prinsiplərinə əsaslanır.
Britaniyada yayımlanmış televiziya proqramının aparıcısı qismində süni intellekt çıxış edib (VİDEO)
Britaniyada yayımlanmış televiziya proqramının aparıcısı qismində süni intellekt çıxış edib (VİDEO)
Channel 4 kanalında 20 oktyabr tarixində yayımlanmış Dispatches proqramı süni intellektin aparıcı kimi çıxış etdiyi ilk Britaniya televiziya proqramı olub - bu barədə channel4.com saytı məlumat verib.
OpenAI həmtəsisçisi Andrej Karpathy: "Süni intellekt agentləri ən azı 10 ildən sonra çalışa biləcəklər"
OpenAI həmtəsisçisi Andrej Karpathy: "Süni intellekt agentləri ən azı 10 ildən sonra çalışa biləcəklər"
Ötən həftə iştirak etmiş olduğu bir podkastda OpenAI-nin həmtəsisçilərindən biri olan Andrej Karpathy etiraf edib ki, funksional süni intellekt agentləri təxminən 10 il sonra real şəkildə işləməyə başlayacaqlar.
Süni intellekt yeniyetmələri daha sürətli düşünməyə vadar, lakin bir faktora mənfi təsir göstərir
Süni intellekt yeniyetmələri daha sürətli düşünməyə vadar, lakin bir faktora mənfi təsir göstərir
Süni intellekt yeniyetmələrin idrak proseslərini aktiv şəkildə dəyişdirir - onları daha sürətli düşünməyə vadar edir, lakin analiz dərinliyinə mənfi təsir göstərir. Bu nəticə Oxford University Press tərəfindən aparılmış yeni tədqiqatın əsas qənaətlərindəndir.
Həftənin xəbərləri
