Alimlər Marsda sağ qala biləcək canlı növünü təyin ediblər
Elm & Texnologiya
03.04.2025
Emil Nəcəfov
Tədqiqatçılar Marsın sərt şəraitində yaşaya biləcək bir Yer mənşəli həyat forması müəyyən ediblər ki, bu da gələcəkdə insanların Qırmızı Planetdə koloniyalar qurmalarına potensial olaraq kömək edə bilər. Əgər insanlar nə vaxtsa Günəş sistemindəki digər planetləri koloniyalaşdırmaq istəsələr, bu baxımdan ən əlverişli namizəd Mars hesab olunur. Bu nə həddindən artıq yüksək temperatur və zəhərli atmosferə malik Veneradır, nə də Günəşin öldürücü radiasiyasına məruz qalan Merkuridir. Marsın bərk səthi var və Günəşin həyat üçün yararlı zona adlandırılan hissəsinin kənarında yerləşir - burada maye halda suyun mövcudluğu mümkündür.
Eyni zamanda, Marsda hava çox soyuqdur və atmosfer əsasən karbon qazından ibarətdir. Bu səbəbdən, Qırmızı Planetdə yaşamağı mümkün etmək üçün temperaturu artırmaq və havanı nəfəs almağa yararlı hala gətirmək məqsədilə xeyli səy göstərmək lazım gələcək. Bəzi alimlər hesab edirlər ki, Marsda bitkilərin yetişdirilməsi planetin atmosferinin bir hissəsini oksigenlə zənginləşdirə bilər və bu da insanlara bu qeyri-yer atmosferində nəfəs almağa imkan verə bilər. Yeni tədqiqatın müəllifləri müəyyən etmək istəyiblər ki, Yer mənşəli hansı canlı forması Qırmızı Planetin sərt şəraitində yaşamağa qadir ola bilər.
Alimlərin sözlərinə görə, mamırabənzər orqanizmlər - yəni şibyələr - Yer kürəsinin ən müxtəlif bölgələrində mövcuddur və həm qaynar səhralarda, həm də soyuq qütb bölgələrində sağ qala bilirlər. Bu canlılar ekstremofillər kimi tanınır və onlar həm çox yüksək, həm də çox aşağı temperaturlarda, güclü radiasiya təsirində və uzun müddət susuz şəraitdə yaşaya bilirlər. Buna görə də alimlər ehtimal edirlər ki, məhz likenlər Marsın sərt mühitində yaşamaq üçün ən uyğun canlı forması ola bilər. Şibyələr - göbələk, yosun və ya sianobakteriyalardan ibarət hibrid koloniyalardır. Onlar ekstremal şəraitdə yaşamaq qabiliyyətini iki əsas xüsusiyyət sayəsində əldə edirlər:
Quraqlıq zamanı anqidrobioz adlanan qeyri-aktiv, demək olar ki, maddələr mübadiləsiz vəziyyətə keçmək bacarığı və zərərli ultrabənövşəyi şüalanmaya davamlılıq. Alimlər iki növ şibyəni seçərək onları Marsın mühitini təqlid edən şəraitə yerləşdiriblər. Sınaq üçün Diploschistes muscorum və Cetraria aculeata növləri götürülüb. Bu likenlər güclü temperatur dalğalanmaları, rentgen şüaları, Mars atmosferinə bənzər təzyiq və qaz tərkibinə məruz qalıblar. Tədqiqat nəticəsində müəyyən olunub ki, Mars şəraitində ən yaxşı uyğunlaşma qabiliyyəti Diploschistes muscorum növünə məxsusdur. Başqa sözlə, bu, Marsın sərt mühitinə tab gətirə bilən Yer mənşəli həyat formasıdır. Alimlər müəyyən ediblər ki, bu şibyən Marsın şəraitində metabolik prosesləri həyata keçirmək və müdafiə mexanizmlərini effektiv şəkildə aktivləşdirmək qabiliyyətinə malikdir.
Mənbə: Iflscience
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Torlu qişanın zədələnməsi halında görmə qabiliyyətinin bərpası dərmanı hazırlanıb
Torlu qişanın zədələnməsi halında görmə qabiliyyətinin bərpası dərmanı hazırlanıb
Cənubi Koreya alimləri tor qişanın müxtəlif degenerativ xəstəlikləri səbəbilə görmə qabiliyyətini itirmiş insanlarda görməni bərpa etmək üçün təcrübi dərman təqdim ediblər.
Daha öncə Yer üçün təhlükəli olan asteroidin Ay ilə toqquşma ehtimalı var
Daha öncə Yer üçün təhlükəli olan asteroidin Ay ilə toqquşma ehtimalı var
Bir neçə müddət öncə kəşf edilmiş 2024 YR4 asteroidinin təhlükə dərəcəsini qiymətləndirmək üçün NASA agentliyi ən qabaqcıl alətindən - James Webb kosmik teleskopundan istifadə edib.
Çinlilər "süni Günəş"in işə salınmasına çox yaxındırlar
Çinlilər "süni Günəş"in işə salınmasına çox yaxındırlar
Məlumata əsasən 2 il əvvəl təkmilləşdirilmiş Çin tokamakı Huanliu-3 (HL-3) Çendu şəhərində öz-özünü dəstəkləyən termonüvə reaksiyasının işə düşməsi həddinə yaxınlaşıb.
Qaranlıq maddə planetləri qızdıra və onların fırlanma sürətini artıra bilər
Qaranlıq maddə planetləri qızdıra və onların fırlanma sürətini artıra bilər
Astronomlar qaranlıq maddənin nə olduğunu bilmirlər, amma onun mövcudluğuna demək olar ki, əmindirlər. Buna qalaktikaların fırlanması, qravitasiya linzalanması və fon radiasiyasının dalğalanmalarının analizi işarə edir.
Özündə su birləşdirən Yer kürəsinə bənzər ekzoplanet kəşf edilib
Özündə su birləşdirən Yer kürəsinə bənzər ekzoplanet kəşf edilib
Astronomlar “Super Yer” sinfinə aid olan yeni bir planet kəşf ediblər və bu kəşf kainatda diametri Yerin diametrindən iki dəfə böyük olan planetlərin niyə demək olar ki, olmadığını izah etməyə kömək edir.
Həftənin xəbərləri
