Gecə görmə imkanına sahib linzalar hazırlanıb
Elm & Texnologiya
26.05.2025
Emil Nəcəfov
Çin Elm və Texnologiyalar Universitetinin tədqiqatçıları, insanın adi gözlə görə bilmədiyi infraqırmızı diapazonda görməsini mümkün edən kontakt linzalar hazırladıqlarını açıqlayıblar. Gecə görmə cihazlarından fərqli olaraq, bu kontakt linzalar enerji mənbəyinə ehtiyac duymur və onların şəffaflığı həm infraqırmızı işığı, həm də adi görünən işıq spektrini eyni anda qəbul etməyə imkan verir. Bu irəliləyiş insan görmə qabiliyyətini genişləndirə və rəng korluğu olan şəxslərə kömək edə bilər. İnsanların görə bildikləri işıq dalğa uzunluqları elektromaqnit spektrinin cəmi yüzdə birindən də az hissəsini təşkil edir. Alimlər tərəfindən hazırlanmış bu kontakt linzalar, insan görməsini təbii, lakin olduqca dar olan diapazonun hüdudlarından kənara çıxara bilər.
Tədqiqatçılardan birinin sözlərinə görə, Günəş şüalanmasının yarıdan çoxu infraqırmızı işıq şəklindədir və bu, insanlar üçün görünməz olaraq qalır. İnsanlar tərəfindən görünə bilən rənglər spektri 400-dən 700 nanometrə qədər olan dalğa uzunluqlarını əhatə edir. Lakin bir çox digər heyvanlar dünyanı fərqli şəkildə qavrayır. Quşlar, arılar, marallar və siçanlar insanlar üçün çox qısa olan dalğa uzunluqlarına malik ultrabənövşəyi işığı görə bilirlər. Bəzi ilanlar və yarasalarda isə uzaq infraqırmızı və ya istilik şüalanmasını aşkar edən orqanlar var ki, bu da onlara ov etməyə kömək edir. İnsan görmə diapazonunu genişləndirmək məqsədilə alimlər apkonversiya nanohissəcikləri adlandırılan xüsusi hissəciklər hazırlayıblar.
Bu nanohissəciklər infraqırmızı şüalanmanı qəbul edir və onu görünən işığa çevirir. Araşdırma zamanı bu hissəciklər 0.9-dan 1.7 mikrometrə qədər olan yaxın infraqırmızı diapazonundakı dalğaları udaraq, onları görünən qırmızı, yaşıl və ya mavi işığa çevirmişdir. İlk sınaqlarda tədqiqatçılar apkonversiya nanohissəciklərini siçanların gözlərindəki torlu qişanın altına birbaşa yeridirdilər. Lakin bunun insanlar tərəfindən asanlıqla qəbul olunmayacağını nəzərə alaraq, daha az invaziv texnologiya hazırladılar. Alimlər özləri tərəfindən hazırlanmış nanohissəcikləri özlərində birləşdirən yumşaq kontakt linzalar istehsal etdilər. Bu linzalardan istifadə zamanı sınaq iştirakçısı infraqırmızı LED-in yanıb-sönməsini görə və şüa mənbəyinin yerini müəyyən edə bildi.
Maraqlı məqam odur ki, gözlər bağlı olduqda infraqırmızı diapazonun qavranması daha da yaxşılaşırdı, çünki göz qapaqları görünən işığı infraqırmızıya nisbətən daha çox bloklayır. Hazırda alimlər tərəfindən hazırlanmış kontakt linzalar, 3-dən 15 mikrometrə qədər olan dalğa uzunluqlarına malik uzaq infraqırmızı diapazondakı təbii aşağı səviyyəli infraqırmızı işığı qəbul etmək üçün yetərincə həssas deyil. Bu isə o deməkdir ki, onlar hələ istilik görməsini təmin edə bilmir. Lakin tədqiqatçılar ümid edirlər ki, yaxın gələcəkdə materialşünaslar daha yüksək effektivliyə malik nanohissəciklər hazırlaya biləcəklər və bu da kontakt linzaları tam funksional istilik kameralarına çevirəcək. Yeni texnologiya artıq indi daltonizm xəstəliyindən əziyyət çəkən insanlara kömək üçün istifadə oluna bilər. Yəni xəstənin görə bilmədiyi spektr hissəsi görünən işığa çevrilə bilər. Həmçinin, infraqırmızı LED vasitəsilə Mors əlifbası ilə ötürülən mesajları yalnız apkonversiya nanohissəcikli kontakt linza istifadəçiləri görə biləcəklər.
Mənbə: Arstechnica
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
2 pizza üçün 10 000 bitcoinin ödənildiyi gündən 15 il ötür
2 pizza üçün 10 000 bitcoinin ödənildiyi gündən 15 il ötür
2010-cu il mayın 22-də kriptomayner Laszlo Hanyecz bitcoin ilə qeydə alınmış ilk kommersiya əməliyyatını həyata keçirdi. O, iki Papa John's pizzasına görə 10 000 BTC ödədi.
Bitcoinin qiyməti 111 000$-ı keçib
Bitcoinin qiyməti 111 000$-ı keçib
Bitcoin yeni rekord müəyyənləşdirib. Bu gün o, tarixi maksimuma çataraq 111 861$-a yüksəlib, daha sonra isə bir qədər düzəliş edərək 111 368$ düşüb.
Növbəti 5 il ərzində Wi-Fi keyfiyyəti aşağı düşə bilər
Növbəti 5 il ərzində Wi-Fi keyfiyyəti aşağı düşə bilər
CableLabs qeyri-kommersiya təşkilatının (kabel televiziyası operatorlarının təşəbbüsü ilə) ekspertləri hesablayıblar ki, Wi-Fi şəbəkələrinin sayının sürətlə artması ilə 6 GHz tezlik diapazonunun ötürmə qabiliyyəti yaxın zamanda tükənə bilər.
Tesla Optimus-un ev işlərini görmə qabiliyyəti sərgilənib (VİDEO)
Tesla Optimus-un ev işlərini görmə qabiliyyəti sərgilənib (VİDEO)
Fərqli rəqs hərəkətləri və akrobatik fəndlər insanabənzər robotların çevikliyini nümayiş etdirsə də, bu cür texnikaların əksəriyyəti real praktik fayda vermir və əsasən tamaşaçını təəccübləndirməyə yönəlib.
İnsanları təhlükəli işlərdə əvəz edəcək Titan adlı robot təqdim edilib
İnsanları təhlükəli işlərdə əvəz edəcək Titan adlı robot təqdim edilib
RoboForce şirkəti insan üçün təhlükəli şəraitdə mürəkkəb tapşırıqları yerinə yetirmək üçün hazırlanmış sənaye robotu Titanı təqdim edib. Robot 1 mm dəqiqliklə işləyir, 40 kq-a qədər yük qaldıra bilir və manipulyatorlarının hərəkət radiusu 1100 mm-dir.
Həftənin xəbərləri
