
Çin kosmik raket istehsalını avtomobil istehsalı səviyyəsinə çatdırmaq istəyir
Elm & Texnologiya
02.10.2025
Emil Nəcəfov
Çinin aerokosmik sənayesi diqqətdən kənarda qalan, lakin potensial olaraq mühüm bir sənaye inqilabını yaşayır ki, bu da raket və peyk istehsalını avtomobil istehsalı qədər səmərəli edə bilər. Dövlətin kosmik sektoru struktur islahatı sayəsində avtomobil sənayesindən götürülmüş yeni istehsal paradiqmasını tətbiq edir. Bu yanaşma kosmik buraxılış sistemlərinin qısa müddətdə, sabit keyfiyyətlə, aşağı xərclə və yüksək çevikliklə kütləvi istehsalına yönəlib. Kosmik əməliyyatların artan iqtisadi təsiri fonunda genişlənə bilən və səmərəli istehsal sistemləri zəruri hesab olunur. Qlobal kosmik fəaliyyət sürətlə artmağa davam edəcək: ekspertlərin qiymətləndirmələrinə görə, 2045-ci ilə qədər orbitə buraxılan faydalı yükün həcmi ildə 170 000 tona çatacaq. Yeni First Assembly Pull strategiyası peyk və raket komponentlərinin daha aşağı maya dəyəri ilə, lakin yüksək keyfiyyət standartlarını qorumaqla kütləvi istehsalına yönəlib.

Onun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, komponentlərin yığılması zamanı dəqiq olaraq lazım olan miqdarda detallar mövcud olsun. Bu yanaşma aerokosmik sənaye üçün daha ənənəvi olan üsuldan fərqlənir, yəni komponentlər buraxılış proqnozları və qrafiklərinə əsasən istehsal olunur və anbara göndərilirdi. Bu isə tez-tez müddətlərin pozulmasına və resursların səmərəsiz istifadəsinə gətirib çıxarırdı. Yeni sistem daha çevikdir. O, ilk dəfə 20-ci əsrin ortalarında Toyota zavodlarında tətbiq edilmiş və sonradan bütün dünyada qənaətcil istehsalın əsasını təşkil etmişdi. Komponentlər yalnız tələb olunan miqdarda alınır ki, bu da tullantıları azaldır. Artıq ehtiyatların idarə edilməsi və daşınmasına sərf olunan vaxt qısaldılır. İstehsalatdakı dar boğazlar aradan qaldırılır və nəticədə ümumi istehsal müddəti azaldılır. Çinin aerokosmik sənayesi artıq bu metodu raket və peyk istehsalında tətbiq edir.

Hər bir mərhələ - son yığım prosesindən tutmuş yarımsistemlərin yığılmasına, komponentlərdən xammala qədər - yalnız növbəti mərhələ onun zəruriliyini siqnal verdikdə işə salınır. Belə bir strategiya Çinin kosmik sənayesinin fəaliyyətinə əhəmiyyətli təsir göstərəcək. O, dövlət müəssisələrini, elmi-tədqiqat institutlarını və özəl təchizatçıları koordinasiya olunmuş milli strategiya çərçivəsində birləşdirəcək. Sabit, universal istehsal xətlərinin əvəzinə Çin modul tipli, çevik yığım sistemlərini tətbiq edir. Yığım mərkəzlərində iş proseslərinin dinamik uyğunlaşdırılması üçün süni intellekt və robototexnika istifadə olunacaq. Birgə rəqəmsal platforma isə müxtəlif laboratoriyaları, təchizatçıları və zavodları birləşdirir. “Rəqəmsal idarəetmə paneli” vasitəsilə menecerlər təchizat zəncirlərinin real vəziyyəti barədə təsəvvür əldə edəcəklər. Nəticədə isə Çin peyk qruplaşmaları - “Guowang”, “Qianfan” və “Hongtu-3” fayda əldə edəcək.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Əfqanıstanda internet əlaqəsi tamamilə kəsilib

Əfqanıstanda internet əlaqəsi tamamilə kəsilib
Azərbaycanda terrorçu təşkilat kimi tanınan Taliban hərəkatı 2021-ci ildə ABŞ hərbi kontingentinin ölkədən çıxmasından sonra Əfqanıstanda hakimiyyətə gəlib və bir neçə gün əvvəl ölkə ərazisində internet əlaqəsini tamamilə kəsib.
Avropa özünün Starship-ni hazırlamaq istəyir

Avropa özünün Starship-ni hazırlamaq istəyir
Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) yüngül Avropa raketi Vega-nın yaradıcıları olan italyan şirkəti Avio ilə çoxistifadəli yuxarı pillənin hazırlanması üçün müqavilə imzalayıb. Bu mərhələ yükü orbitə çıxarmaq və təkrar buraxılış üçün Yerə qayıtmaq qabiliyyətinə sahib olacaq.
SpaceX Starship-in 11-ci sınaq uçuşunun tarixini elan edib

SpaceX Starship-in 11-ci sınaq uçuşunun tarixini elan edib
SpaceX şirkəti 13 oktyabrda Starship kosmik gəmisi ilə birlikdə nəhəng Super Heavy raketinin 11-ci sınaq uçuşunu keçirməyi planlaşdırır.
OpenAI prezidenti: "Bütün insanlar üçün ümumilikdə 10 milyard süni intellekt sürətləndiricisi lazım olacaq"

OpenAI prezidenti: "Bütün insanlar üçün ümumilikdə 10 milyard süni intellekt sürətləndiricisi lazım olacaq"
Hazırda OpenAI yalnız maliyyə resurslarını cəlb etmək üçün deyil, həm də hesablama sürətləndiricilərinin təchizatçıları ilə müqavilələr bağlamaq üçün hər fürsətdən istifadə edir, bunlara NVIDIA da daxildir.
Leonidas adlı mikrodalğalı sistem bir zərbə ilə 49 dronu sıradan çıxarıb (VİDEO)

Leonidas adlı mikrodalğalı sistem bir zərbə ilə 49 dronu sıradan çıxarıb (VİDEO)
ABŞ-ın radioelektron mübarizə vasitələri üzrə ixtisaslaşmış Epirus şirkəti İndiana ştatında keçirilmiş atış sınaqlarında özünün flaqman sistemi Leonidas-ı nümayiş etdirib. Bu mikrodalğalı silah pilotsuz uçuş aparatlarından (PUA) təşkil edilmiş sürülərə qarşı mübarizə aparmaq üçün elektromaqnit maneələri yaradır.
Həftənin xəbərləri

