Əfqanıstanda internet əlaqəsi tamamilə kəsilib
Elm & Texnologiya
01.10.2025
Emil Nəcəfov
Azərbaycanda terrorçu təşkilat kimi tanınan Taliban hərəkatı 2021-ci ildə ABŞ hərbi kontingentinin ölkədən çıxmasından sonra Əfqanıstanda hakimiyyətə gəlib və bir neçə gün əvvəl ölkə ərazisində internet əlaqəsini tamamilə kəsib. Onlar bu qərarı əxlaqsız fəaliyyət növləri ilə mübarizə aparmaq zərurəti ilə əsaslandırıblar. Beləliklə, çərşənbə axşamından etibarən ölkə sakinləri artıq adi hala çevrilmiş xarici dünya ilə əlaqəni itiriblər. Bəzi bölgələrdə internetlə birlikdə mobil rabitə də kəsilib. Paytaxt Kabilə edilən bəzi aviareyslər ləğv olunub. Ölkə ərazisində təxminən 43 milyon insan yaşayır və əvvəllər onlar olduqca zəif və qeyri-sabit internetlə kifayətlənirdilərsə, indi bu imkandan da məhrum olublar. Dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan əfqanıstanlılar isə eyni anda ölkədəki qohumları ilə əlaqə saxlamaq imkanını itiriblər.
Kabildə fəaliyyət göstərən kütləvi informasiya vasitələri, o cümlədən xarici media qurumları, internetin kəsilməsi nəticəsində yaranmış texniki problemlər barədə məlumat veriblər. Talibanın əvvəllər tətbiq etdiyi qaydalar televiziyanı və müasir rabitə vasitələrinin əksəriyyətini qadağan edirdi. 2021-ci ildən hakimiyyətə gələn hərəkatın nümayəndələrinin mövqeyi bir qədər yumşalmışdı. Lakin ötən ay onlar bütün Əfqanıstan üzrə internetin kəsiləcəyini və bunun əxlaqsız fəaliyyət növləri ilə mübarizə məqsədilə ediləcəyini açıqlamışdılar. Bu fəaliyyətlərin mahiyyətini isə izah etməmişdilər. Əfqanıstanın şimal vilayətlərindən birinin qubernatoru Haji Zaid bildirib ki, vətəndaşların əsas ehtiyacları üçün ölkədə alternativ rabitə sistemi yaradılacaq. CNN-in yaydığı məlumata görə, Əfqanıstanda internet şəbəkələrinin fəaliyyətinə qadağa ölkənin ali lideri Mawlawi Haibatulla Akhundzada tərəfindən qoyulub.
BMT-nin xüsusi qurumunun məlumatına əsasən, Əfqanıstanda internet və mobil rabitə şəbəkələrində fasilələr 16 sentyabrdan müşahidə olunurdu, internetin tam kəsilməsi isə 29 sentyabrda heç bir əvvəlcədən xəbərdarlıq edilmədən baş verib. Bu addımların sosial nəticələri çox ciddi ola bilər. Belə ki, Taliban qızların altıncı sinifdən yuxarı məktəbə getməsini qadağan etdiyi üçün bəzi valideynlər internetdən qızlarının distant təhsil almaları üçün istifadə edirdilər. İndi isə onlar bu imkandan da məhrum olublar. Əfqanıstandan olan emiqrantlar Elon Musk-a müraciət edərək, yerli sakinlər üçün Starlink peyk şəbəkələrinə çıxışın açılmasını xahiş ediblər. Bununla belə, Taliban əvvəllər peyk rabitəsini də qadağan etdiyindən, vətəndaşların bu sahədə itaətsizliyi onlar üçün ağır nəticələrə səbəb ola bilər.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Avropa özünün Starship-ni hazırlamaq istəyir
Avropa özünün Starship-ni hazırlamaq istəyir
Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) yüngül Avropa raketi Vega-nın yaradıcıları olan italyan şirkəti Avio ilə çoxistifadəli yuxarı pillənin hazırlanması üçün müqavilə imzalayıb. Bu mərhələ yükü orbitə çıxarmaq və təkrar buraxılış üçün Yerə qayıtmaq qabiliyyətinə sahib olacaq.
SpaceX Starship-in 11-ci sınaq uçuşunun tarixini elan edib
SpaceX Starship-in 11-ci sınaq uçuşunun tarixini elan edib
SpaceX şirkəti 13 oktyabrda Starship kosmik gəmisi ilə birlikdə nəhəng Super Heavy raketinin 11-ci sınaq uçuşunu keçirməyi planlaşdırır.
OpenAI prezidenti: "Bütün insanlar üçün ümumilikdə 10 milyard süni intellekt sürətləndiricisi lazım olacaq"
OpenAI prezidenti: "Bütün insanlar üçün ümumilikdə 10 milyard süni intellekt sürətləndiricisi lazım olacaq"
Hazırda OpenAI yalnız maliyyə resurslarını cəlb etmək üçün deyil, həm də hesablama sürətləndiricilərinin təchizatçıları ilə müqavilələr bağlamaq üçün hər fürsətdən istifadə edir, bunlara NVIDIA da daxildir.
Leonidas adlı mikrodalğalı sistem bir zərbə ilə 49 dronu sıradan çıxarıb (VİDEO)
Leonidas adlı mikrodalğalı sistem bir zərbə ilə 49 dronu sıradan çıxarıb (VİDEO)
ABŞ-ın radioelektron mübarizə vasitələri üzrə ixtisaslaşmış Epirus şirkəti İndiana ştatında keçirilmiş atış sınaqlarında özünün flaqman sistemi Leonidas-ı nümayiş etdirib. Bu mikrodalğalı silah pilotsuz uçuş aparatlarından (PUA) təşkil edilmiş sürülərə qarşı mübarizə aparmaq üçün elektromaqnit maneələri yaradır.
Havadan birbaşa CO2 qazının tutulması hələ də baha başa gələn bir prosesdir
Havadan birbaşa CO2 qazının tutulması hələ də baha başa gələn bir prosesdir
İnsanın fəaliyyəti atmosferə karbon qazı emissiyalarını artırır, bu isə ümumilikdə ekosistemə mənfi təsir göstərir, lakin alimlər bu tendensiyaya qarşı müxtəlif üsullar təklif edirlər.
Həftənin xəbərləri
