Günəş sistemindəki 3-cü ulduzlararası obyektin nisbətən keyfiyyətli fotosu çəkilib
Elm & Texnologiya
13.08.2025
Emil Nəcəfov
Ulduzlararası 3I/ATLAS kometası ilk dəfə “Minecraft” üslubunda pikselləşmiş görüntü olmadan fotolarda görünüb. Şəkil Hubble kosmik teleskopu tərəfindən çəkilib. Hubble-ın çəkdiyi fotoda 3I/ATLAS obyekti artıq kometaya bənzəyir, baxmayaraq ki, hələ Günəşdən xeyli uzaqdadır. Görüntü 21 iyul tarixində Hubble-ın genişbucaqlı kamerası ilə kometa Günəşə 3.8 astronomik vahid məsafəyə yaxınlaşarkən əldə olunub. Şəkildə artıq kometanın Günəşdən əks istiqamətə yönəlmiş qaz-toz quyruğu və ulduza tərəf maddə atılmaları görünür. Quyruq Günəş küləyi ilə formalaşır, atılmalar isə obyektin səthinin ulduz şüaları ilə qızması nəticəsində yaranır. Alimlər kometanın parlaqlıq paylanmasını və qaz-toz buludunu təhlil edərək belə nəticəyə gəliblər ki, nüvənin effektiv radiusu, üzərinə düşən işığın yalnız 4%-ni (oduncaq kömürü kimi) əks etdirdiyi halda, 2.8 km-dən azdır.
Vera Rubin rəsədxanasının təsadüfi müşahidələri isə obyektin radiusunu 5 ilə 12 km arasında qiymətləndirib. Həmçinin alimlər hesablayıblar ki, hərəkəti zamanı kometa hər saniyə 6 ilə 60 kq arasında kütlə itirir. Kometadan maddənin buxarlanma intensivliyinə dair müşahidələr onun tərkibi haqqında dəyərli məlumat verir. Kometanın isinməsini nəzərə alaraq kütlə itkisi dinamikasına görə nüvəsinin nədən ibarət olduğunu anlamaq mümkündür. Kosmosda buxarlanma prosesi sublimasiya hadisəsi ilə ifadə olunur, yəni bərk maddə maye fazanı keçmədən birbaşa qaza çevrilir. Bu xüsusilə maraqlıdır, çünki 3I/ATLAS kometası qalaktikamızın başqa bir guşəsindən gəlib.
3I/ATLAS kometası Yer üzərində aşkar edilmiş üçüncü ulduzlararası obyekt olub. 2017-ci ildə Günəş sisteminə Oumuamua asteroidi, 2019-cu ildə isə Borisov kometası baş çəkmişdi. Bu obyektlərin hər biri özü-özlüyündə maraqlıdır, lakin birlikdə onlar sistemimizin hüdudlarından kənardakı mühit haqqında təsəvvür formalaşdırır. 3I/ATLAS üzərində müşahidələr davam edəcək. yerüstü teleskoplar üçün kometa 2025-ci ilin sentyabrına qədər görünən qalacaq, bundan sonra Günəşə çox yaxın keçəcəyi üçün müşahidə imkanı olmayacaq. Kometanın 2025-ci ilin dekabr ayının əvvəlində Günəşin digər tərəfindən yenidən görünməsi gözlənilir ki, bu da müşahidələrin bərpasına imkan verəcək.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Erkən kainatda "yatmış qalaktika"lar kəşf edilib
Erkən kainatda "yatmış qalaktika"lar kəşf edilib
Ulduzların yaranma prosesi dayanmış qalaktikalar nəzəriyyəyə görə, kainat tarixinin ilk milyard ilində mövcud olmamalıdır. Amma onlar mövcuddur.
Üzüm salxımı formasında olan qədim qalaktika kəşf edilib
Üzüm salxımı formasında olan qədim qalaktika kəşf edilib
Astronomlar, görünür ki, içərisində sıx şəkildə yerləşmiş onlarla ulduz yaranma bölgəsi olan uzaq bir qalaktika aşkarlayıblar ki, bu da onu üzüm salxımına bənzədir. Forması və quruluşuna görə obyektə “Kosmik üzüm” adı verilib.
Marsda mərcana bənzər obyekt aşkar edilib
Marsda mərcana bənzər obyekt aşkar edilib
İyulun 24-də NASA-nın Curiosity robotu dəniz və okeanlarda gördüyümüz mərcanlara bənzəyən bir obyektin təsvir olunduğu təəccüblü bir şəkil göndərdi.
Marsda tamamilə yeni mineral kəşf edilib
Marsda tamamilə yeni mineral kəşf edilib
Tədqiqatçılar Marsın səthində, yəqin ki, vulkanik fəaliyyət nəticəsində yaranmış, dəmir baxımından zəngin bir mineral aşkar ediblər. Astronomlar Marsın səthinin necə göründüyü barədə yaxşı təsəvvürə malikdirlər.
Potensial olaraq tarixin ən böyük kütləli qara dəliyi kəşf edilib
Potensial olaraq tarixin ən böyük kütləli qara dəliyi kəşf edilib
Bir qrup astronom, kəşf edilmiş ən kütləli 10 qara dəlikdən birinə daxil olan superkütləli qara dəliyi aşkar edib. Ölçmə dəqiqliyindəki səhv payını nəzərə aldıqda, o, ən kütləli qara dəlik adına namizəd ola bilər.
Həftənin xəbərləri
