Avropa kosmosda qida məhsullarının istehsalını təcrübədən keçirəcək
Elm & Texnologiya
23.04.2025
Emil Nəcəfov
Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) astronavtlar üçün ləzzətli və insana tanış olan qidanın birbaşa orbitdə istehsal olunması imkanını yoxlayacaq. Daha uzaq perspektivdə bu texnologiya Ay, Mars və digər kosmik obyektlərin araşdırılması ilə bağlı missiyaların həyata keçirilməsində faydalı ola bilər. Layihənin icrası ilə Britaniyanın Frontier Space şirkəti və Londonun İmperiya Kolleci birgə məşğul olur. Planlaşdırılır ki, qidanın əsas komponentləri - zülallar, yağlar, karbohidratlar və digər maddələr laboratoriya şəraitində yetişdirilsin. Bu inqrediyentlər əldə edildikdən sonra onlardan qida hazırlanacaq.
Təcrübə uğurlu olarsa, hazırda bir astronavta gündə təxminən 26 000$-a başa gələn kosmik qidalanma xərclərini əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaq mümkün olacaq. İlkin mərhələdə SpaceX şirkətinə məxsus Falcon 9 daşıyıcı raketindən istifadə edərək bioreaktorla təchiz olunmuş peykin orbitə çıxarılması planlaşdırılır. Həmin bioreaktora genetik modifikasiya olunmuş maya hüceyrələri yerləşdiriləcək. Kosmik aparat Yerə qayıtdıqdan sonra alimlər maya hüceyrələrinin vəziyyətini öyrənəcəklər.
Kərpic rəngində olan bu qida kiçik bioreaktorda yetişdirilir və onun mini versiyası artıq kosmosa göndərilib:
Gözlənilir ki, bu, kosmosda qidanın əsas komponentlərini yetişdirə bilən bioreaktorun yaradılmasına imkan verəcək. Aparat gələn il orbitə çıxarılacaq. Alimlərin fikrincə, bioreaktorda yetişdirilən komponentlərdən, 3D-printerə bənzər bir cihaz vasitəsilə müxtəlif yeməklər hazırlamaq mümkün olacaq. Hazırda reseptlərin hazırlanması üzərində İmperiya Kollecinin mütəxəssisləri çalışırlar. Təcrübi yeməklər arasında souslu küftələr də var və bu yeməyi artıq britaniyalı astronavtlardan biri test edib.
Mənbə: BBC
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Marsda qədim həyata işarə edən yeni iz aşkar edilib
Marsda qədim həyata işarə edən yeni iz aşkar edilib
Bu vaxta qədər nə orbit aparatları, nə də səthüstü aparatlar Marsda karbon dövriyyəsinə dair birbaşa izlər aşkarlaya bilməmişdilər. Belə izlərin tapılması, planetin atmosferindəki CO2 konsentrasiyasının həyatın yaranması və mövcudluğu üçün uyğun şərait yarada biləcək səviyyədə saxlanıldığını göstərə bilərdi.
Yağış damcılarından elektrik enerjisinin əldə edilməsi üsulu hazırlanıb
Yağış damcılarından elektrik enerjisinin əldə edilməsi üsulu hazırlanıb
Əgər maye hissəcikləri boru boyunca eyni sürətlə və eyni istiqamətdə hərəkət edirsə, bu zaman porşenli axın hadisəsi baş verir. Sinqapurlu alimlərin göstərdiklərinə görə, bu hadisə düşən damcılardan alınan enerjinin miqdarını xeyli artıra bilər
Yer orbitində kosmik tullantıların həcmi 6000 tonu keçib
Yer orbitində kosmik tullantıların həcmi 6000 tonu keçib
Son bir neçə il ərzində insanlıq kosmosa o qədər çox peyk buraxıb ki, orbitdəki tullantı problemi əhəmiyyətli dərəcədə daha da pisləşib. Avropa Kosmik Agentliyinin (ESA) illik hesabatına görə, hazırda aşağı Yer orbitində (160-2000 km arası) 6600 ton kosmik tullantı mövcuddur.
Erkən kainatda Süd Yolu qalaktikasının əkizi kəşf edilib
Erkən kainatda Süd Yolu qalaktikasının əkizi kəşf edilib
Alimlər James Webb kosmik teleskopunun köməyi ilə indiyə qədər məlum olanlar arasında ən uzaq məsafədə yerləşən ən qədim spiral qalaktikanı aşkar ediblər.
Yerə yaxın ekzoplanetdə bioloji həyata dair ciddi sübutlar aşkar edilib
Yerə yaxın ekzoplanetdə bioloji həyata dair ciddi sübutlar aşkar edilib
Astronomlar hesab edirlər ki, onlar Yerdən 124 işıq ili uzaqlığında yerləşən bir planetdə yadplanetli həyatın mövcudluğuna dair ən inandırıcı izləri aşkar ediblər. Bu planetin okean dünyası olduğu və orada canlı orqanizmlərin yaşaya biləcəyi düşünülür.
Həftənin xəbərləri
