main-post-cover

    Bir çox ölkənin dövlət saytlarına trafik xarici şəbəkələrdən gəlir

    Elm & Texnologiya
    02.09.2025
    Emil Nəcəfov
         Araşdırmanın nəticələrinə görə, ABŞ-ın Şimal-Qərb Universiteti tərəfindən Internet Society Pulse tədqiqat qrantı çərçivəsində aparılmış iş göstərir ki, hökumət domenlərinə gedən internet trafiki tez-tez sərhədləri aşır. Bundan əlavə, onların şəbəkə əlaqəliliyi bəzən zəifləyir, hətta trafikin heç şifrələnmədiyi hallar olur. Araşdırmaya 58 ölkənin hökumət saytları daxil edilib. Məlum olub ki, bu saytların məlumatlarının əhəmiyyətli hissəsi ya sərbəst şəkildə sərhədləri keçir, ya da xarici trafikin mübadilə məntəqələrindən (IX) istifadə edir. Məsələn, Malayziya, Norveç, Cənubi Afrika və Tayland kimi ölkələrdə hökumət trafikinin 23-43%-i xarici IX-lar vasitəsilə keçir, Yeni Zelandiya hökumət resurslarının məlumatları isə çox vaxt Avstraliya üzərindən ötürülür.
         Təxmin edilir ki, offşor infrastrukturundan istifadəyə daha çox meyl edənlər nisbətən az inkişaf etmiş ölkələrdir. Bu ölkələr çox vaxt məlumatların qorunması üçün HTTPS-dən də istifadə etmirlər. Məsələn, Albaniya halında dövlət saytlarının trafikinin 86%-i xarici şəbəkələrdən, əlavə 15%-i isə ölkə xaricində yerləşən IX-lardan keçir. Eyni zamanda, hökumət domenlərinin yalnız 1/3-i ümumiyyətlə HTTPS tətbiq edir. Bütün bunlar birlikdə MitM hücumları üçün şərait yaradır. Qazaxıstanın özünəməxsus xüsusiyyətləri var. Bütün hökumət resursları ölkə daxilindəki şəbəkələrdə yerləşir və lokal mübadilə məntəqələrindən istifadə edir, HTTPS-in tətbiq səviyyəsi isə yüksəkdir və 71.5% təşkil edir.
         Lakin dövlət resurslarının təxminən 70%-i yeganə telekom operatoru Kazakhtelecom vasitəsilə keçir ki, bu da dayanıqlığı azaldır. Oxşar vəziyyət Banqladeş, Pakistan və Türkiyədə də müşahidə olunur və bunun səbəbi dövlət telekom monopoliyalarının irsidir. BƏƏ-də marşrutların 3/4-dən çoxu Etisalat şəbəkələri üzərindən keçir. Mərakeşin dövlət saytlarının trafikinə İspaniya və Fransa üzərindən yönləndirilmə isə maraqlı kolonial əlaqələri xatırladır. Araşdırmanın məlumatına görə, ABŞ, Böyük Britaniya, Kanada, İsveçrə və İsveç dövlət trafiki müxtəlif rabitə operatorları və mübadilə məntəqələri arasında bölüşdürür, nəticədə hökumət resursları və xidmətləri texniki nasazlıqlara qarşı daha dayanıqlı olur. Afrikadakı dövlətlərin göstəricilərini isə qiymətləndirmək çətin olub, çünki qitədə RIPE ATLAS kimi alətlər azdır.
    Linki kopyala

    Bənzər xəbərlər

    Oxşar xəbərlər
    ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin reaktiv qırıcı dronu testlərdən uğurla keçib
    abs-h
    Falcon 9-un ilk pilləsi 30-cu dəfə istifadə edilib
    falcon-9-un-ilk-pillesi-30-cu-defe-istifade-edilib
    Avtopilot alıcıları Tesla-ya cəlb etmək əvəzinə daha çox uzaqlaşdırır
    avtopilot-alicilari-tesla-ya-celb-etmek-evezine-daha-cox-uzaqlasdirir
    Starlink-in istifadəçi kütləsi artıq 7 milyonu keçib
    starlink-in-istifadeci-kutlesi-artiq-7-milyonu-kecib
    SpaceX 10-cu cəhddən Starship-in uğurlu sınaq uçuşunu reallaşdıra bilib (VİDEO)
    spacex-10-cu-cehdden-starship-in-ugurlu-sinaq-ucusunu-reallasdira-bilib-video