Çində məhsulların sürətli çatdırılması üçün raket uçuşunun testi keçirilib
Elm & Texnologiya
30.05.2025
Emil Nəcəfov
Elə bir zaman gələcək ki, Çindən məhsul çatdırılması müddəti əvvəlcədən anbar ehtiyatı yaratmadan bir neçə saata qədər azalacaq. Bu məqsədə təkrar istifadə oluna bilən raketlər kömək edəcək. Bu sahədə layihə üzrə Alibaba ilə raket startapı Space Epoch arasında artıq razılaşma əldə olunub. 2025-ci il 28 may tarixində Space Epoch paslanmayan poladdan hazırlanmış təkrar istifadə oluna bilən raket prototipini ilk dəfə səmaya qaldırıb. Gələcəkdə bu raket 10 tona qədər yükü Yer kürəsinin istənilən nöqtəsinə cəmi bir saat ərzində çatdırmaq imkanına malik olacaq. Space Epoch (həmçinin Sepoch və Beijing Jianyuan Technology adları ilə tanınır) XZH-1 D1 adlı təkrar istifadə oluna bilən ilk raket pilləsinin statik yanğın sınaqlarını hələ 2023-cü ilin yanvarında həyata keçirmişdi.
Raket metan və maye oksigenlə işləyən Longyun-70 maye raket mühərriki ilə təchiz olunub. Bu mühərrik Jiuzhou Yunjian (JZYJ) şirkəti tərəfindən hazırlanıb. İlk suborbital buraxılışın 2023-cü ilin sonuna qədər baş tutacağı gözlənilirdi, lakin naməlum səbəblərdən təxirə salındı. Prototipin uğurlu son buraxılışı isə artıq 2025-ci ilin sonuna qədər tam kosmik buraxılışa yol açır. Space Epoch şirkətinin məlumatına görə, prototipin hazırlanmasında nazik divarlı paslanmayan polad istifadə olunub. Raketin diametri 4.2 metr, hündürlüyü 26.8 metr, uçuş çəkisi isə təxminən 57 ton təşkil edir.
Sınaq 125 saniyə davam edib və maksimum 2.5 kilometr yüksəklikdə həyata keçirilib. Raket əvvəlcə itələmə gücü tənzimlənərək havaya qalxıb, sonra mühərrikləri söndürüb, qısa müddətə azad düşüşə keçib, ardınca yenidən mühərrikləri işə salaraq sürətini azaldıb və start meydançasına yaxın sahil sularına yumşaq eniş edib. Gələcəkdə bu raket 11 tonadək faydalı yükü orta yüksəklikli orbitlərə çıxara və ya 120 m³-lik konteynerlərdə 10 tonluq yükləri dünyanın istənilən qitəsinə çatdıra biləcək - əgər hansısa ölkə Çindən gələn bir raketi qəbul etməyə razılaşsa.
Alibaba ilə tərəfdaşlıqdan əlavə, Space Epoch şirkəti orta Yerətrafı orbitdə peyk qruplaşması yaratmaq məqsədilə Shifang Xinglian peyk operatoru ilə strateji razılaşma da imzalayıb. Hiker-1 adlı təkrar istifadə oluna bilən raket prototipinin sınağı bu il Çində öz növü üzrə ilk hadisə olub. Bu sahədə hazırda çoxlu sayda Çin şirkəti fəal şəkildə fəaliyyət göstərir. Onların sırasına Landspace, SAST, Space Pioneer, iSpace və Galactic Energy daxildir. Bu şirkətlərin hamısı bu il ərzində fərqli yüksəkliklərə təkrar istifadə oluna bilən raketlərin buraxılışını planlaşdırır. Artıq bu sahə yalnız Elon Musk-ın şəxsi şousu deyil. Çin açıq şəkildə təşəbbüsü ələ keçirməyə çalışır.
Mənbə: SpaceNews
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Günəş SpaceX-in Starlink peyklərini sıradan çıxarır
Günəş SpaceX-in Starlink peyklərini sıradan çıxarır
Yer orbitində indiyə qədər heç vaxt indiki qədər çox peyk olmayıb. Bu, əsasən SpaceX-in Starlink kimi kosmik peyk qruplaşmasının meydana çıxması ilə bağlıdır. Lakin aqressiv kosmik mühit və Günəşdəki partlayışlar peyklərin xidmət müddətinə mənfi təsir göstərir.
OLED ekran piksellərinə səsgücləndiricilər inteqrasiya edilib
OLED ekran piksellərinə səsgücləndiricilər inteqrasiya edilib
Cənubi Koreyanın POSTECH (Pohanq Elm və Texnologiya Universiteti) alimləri piksellərə əsaslanan lokal səs texnologiyasına malik OLED panel nümayiş etdiriblər - səs birbaşa ekran səthindən yayımlanır.
Starship-in doqquzuncu sınaq uçuşu kosmik gəminin və raketin itirilməsi ilə nəticələnib (VİDEO)
Starship-in doqquzuncu sınaq uçuşu kosmik gəminin və raketin itirilməsi ilə nəticələnib (VİDEO)
Mayın 27-də SpaceX-in Cənubi Texasdakı Starbase platformasından nəhəng Starship kosmik gəmisi doqquzuncu sınaq uçuşuna buraxıldı. SpaceX mühəndisləri həm Super Heavy sürətləndiricisi, həm də Starship gəmisi ilə əlaqəni, tapşırıqlar tam yerinə yetirilməmişdən əvvəl itiriblər.
Havadan benzin əldə edən qurğu hazırlanıb
Havadan benzin əldə edən qurğu hazırlanıb
ABŞ-ın Air Company şirkəti atmosferdəki karbon qazını maye yanacağa - sintetik benzinə çevirən inqilabi Airmade adlı qurğusunu təqdim edib.
Enerjinin naqilsiz şəkildə ötürülməsində yeni rekorda imza atılıb
Enerjinin naqilsiz şəkildə ötürülməsində yeni rekorda imza atılıb
Naqilsiz enerji ötürülməsi xərcləri azalda və yanacaqla enerji istehsalı avadanlıqlarının uzaq bölgələrə - adətən hərbi əməliyyatların aparıldığı ərazilərə - daşınmasını asanlaşdıra bilər. ABŞ Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən bir tədqiqat qrupu yeni optik güc ötürülməsi rekordu müəyyən edib
Həftənin xəbərləri
