İlk dəfə insana universal qan qrupuna sahib böyrək transplantasiya edilib
Elm & Texnologiya
07.10.2025
Emil Nəcəfov
Texnologiyanın müəllifləri əmindirlər ki, onların yanaşması orqan donorluğu çatışmazlığı problemini həll etməyə və pasiyentlərin yaşama şansını artırmağa kömək edəcək, çünki artıq donor orqanının qan qrupu əhəmiyyət daşımayacaq. Hazırda vəfat etmiş donorların orqanları yalnız uyğun qan qrupu olan insanlara köçürülə bilər. Bunun səbəbi odur ki, fərqli qan qruplarında alıcının immun sistemi donor orqanına qarşı anticisimlər yaradır və onları məhv edir. Məlum olduğu kimi, antigenlərin iki növü var - A və B. Birinci qan qrupuna malik insanlar universal donor sayılır, çünki onların qanındakı eritrositlərin səthində nə A, nə də B antigenləri mövcuddur.
Kanada və Çin alimləri donor böyrəyindən A tipli antigenləri çıxararaq orqanı transplantasiya üçün universal hala gətirməyə çalışıblar. Bunun üçün onlar antigenləri aradan qaldıra bilən xüsusi fermentlərdən istifadə ediblər. İlk uğurlu çevirmə təcrübəsi hələ 2022-ci ildə aparılmışdı - o zaman alimlər insanın ağciyər və böyrəklərindəki antigenləri dəyişdirmişdilər. İndi isə ilk dəfə olaraq belə bir böyrəyin beyin ölümü diaqnozu qoyulmuş insana transplantasiyası həyata keçirilib.
2 gün ərzində böyrək rədd edilmə əlamətləri göstərmədən normal fəaliyyət göstərib. Üçüncü gün bəzi qan qrupu markerləri yenidən peyda olub və yüngül reaksiya yaradıb, lakin zədələnmə adi uyğunsuzluq halları ilə müqayisədə xeyli zəif olub. Bundan sonra tədqiqatçılar orqanın uyğunlaşma əlamətlərini müşahidə ediblər və təcrübəni dayandırıblar. Hazırda onlar canlı pasiyentlər üzərində pilot klinik sınaqlar keçirmək üçün tənzimləyici orqanların təsdiqini gözləyirlər. Uğurlu nəticələr donor orqan çatışmazlığı problemini böyük ölçüdə həll edə bilər - çünki hazırda pasiyentlər uyğun orqan tapmaq üçün illərlə növbə gözləməli olurlar.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Alimlər kainatın nə zaman sıxılmağa başlayacağını təyin ediblər
Alimlər kainatın nə zaman sıxılmağa başlayacağını təyin ediblər
Amerikalı fizik Henry Tai və onun həmkarlarının fikrincə, kainat öz “həyat dövrünün” yarısına yaxınlaşır. Təxminən 11 milyard ildən sonra kainat maksimum genişlənmə nöqtəsinə çatacaq və daha sonra yavaş-yavaş sıxılmağa başlayacaq, nəhayət bir nöqtəyə qədər çökməklə nəticələnəcək.
Yer kürəsində həyatın formalaşmasına tektonik proseslər səbəb olmuş ola bilərlər
Yer kürəsində həyatın formalaşmasına tektonik proseslər səbəb olmuş ola bilərlər
Alimlər hesab edirlər ki, tektonik proseslər Yer üzündə həyatın yaranmasında əsas rol oynamış faktor ola bilər. Planetin geoloji aktivliyi orqanizmlərin inkişafı üçün unikal şərait yaratmış ola bilər.
Təcrid planet saniyədə 6 milyard ton maddə udmağa başlayıb
Təcrid planet saniyədə 6 milyard ton maddə udmağa başlayıb
Alimlər kəşf ediblər ki, ulduzlararası fəzada dolaşan təcrid planet birdən-birə qeyri-adi dərəcədə böyük miqdarda maddə udmağa başlayıb - bu kəşf ulduzlar və planetlərin əvvəllər düşünüləndən daha çox oxşar ola biləcəyini göstərir.
Təbiət kvant enerjini sürətli ötürmək üçün dolaşıqlığından istifadə edir
Təbiət kvant enerjini sürətli ötürmək üçün dolaşıqlığından istifadə edir
Fotosintez və digər təbii proseslər molekullar arasında enerjinin sürətli və effektiv hərəkətindən asılıdır. Günəş işığı yarpağa düşdükdə, enerji toplanıb istifadə olunmazdan əvvəl zülal strukturlarından keçməlidir.
Siçanların "düşüncələrini" onların üz mimikalarına hesabına təyin etmək mümkün olub
Siçanların "düşüncələrini" onların üz mimikalarına hesabına təyin etmək mümkün olub
Portuqaliyadan olan tədqiqatçılar aşkar ediblər ki, siçanların mimikasına baxaraq onların nə düşündüklərini başa düşmək beyin neyron siqnallarını öyrənməklə əldə olunan nəticələr qədər uğurlu ola bilər.
Həftənin xəbərləri
