Siçanların "düşüncələrini" onların üz mimikalarına hesabına təyin etmək mümkün olub
Elm & Texnologiya
02.10.2025
Emil Nəcəfov
Portuqaliyadan olan tədqiqatçılar aşkar ediblər ki, siçanların mimikasına baxaraq onların nə düşündüklərini başa düşmək beyin neyron siqnallarını öyrənməklə əldə olunan nəticələr qədər uğurlu ola bilər. Bu kəşf beyin fəaliyyətini öyrənməyin daha sadə, əlçatan və qeyri-invaziv üsullarının yaranmasına töhfə verə bilər. Paralel olaraq, bu, yaxın gələcəkdə insanın psixi vəziyyətinin məxfiliyini qorumağa ehtiyac yarana biləcəyi barədə də düşündürür. Əvvəlki bir tədqiqatda eyni alimlər siçanlara iki borudan hansı ilə şirin içkinin axacağını müəyyənləşdirməyi təklif etmişdilər. Şəkərli maye müxtəlif borularla axırdı, buna görə də siçanlar uğur qazanmaq üçün öz strategiyalarını dəyişməli olurdular.
“Biz bilirdik ki, siçanlar bu tapşırığı müxtəlif strategiyalarla həll edə bilərlər və onların davranışına əsaslanaraq hansı strategiyanı istifadə etdiklərini müəyyən edə bilirdik” - deyə araşdırmanın müəllifi Fanny Cazette bildirib. Tədqiqatçılar gözləyirdilər ki, siçanların beyin neyronları yalnız aktiv strategiyanı əks etdirəcək, lakin aşkar etdilər ki, beyində bütün strategiyalar eyni vaxtda, edilən seçimdən asılı olmayaraq mövcuddur. Bunun ardınca onlar belə bir sual verdilər: bu strategiyalar heyvanların mimikasında görünə bilərmi? Buna cavab tapmaq üçün alimlər həm mimikanı, həm də beyin fəaliyyətini qeydə alıb, sonra məlumatları machine learning vasitəsilə təhlil etdilər. Qəribədir ki, incə mimik siqnallar neyron populyasiyaları qədər informativ oldu.
“Bizim aşkar etdik ki, siçanın “düşündüyü” barədə eyni miqdarda məlumatı, onlarla neyronun aktivliyini qeydə alarkən əldə etdiyimiz qədər əldə edə bilirik. Ağlın gizli məzmununa belə asan çıxışı beyin araşdırmalarına mühüm təkan verə bilər” - deyə baş tədqiqatçı Zachary Mainen bildirib. Daha da təəccüblü olan müxtəlif heyvanlarda nəticələrin eyniliyidir. Müxtəlif siçanlarda oxşar mimika nümunələri eyni strategiyalara işarə edirdi. Bu isə o deməkdir ki, müəyyən düşüncə nümunələrinin mimika səviyyəsində əks olunması emosiyalar kimi stereotipik ola bilər. Müəlliflərin sözlərinə görə, bu araşdırma beynin funksiyalarını invaziv alətlər olmadan öyrənmək imkanını açır. Lakin metodun əlçatanlığı məsələnin etik tərəfini unutmamağı tələb edir.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Alimlər süni neyronlar yarada biliblər
Alimlər süni neyronlar yarada biliblər
Alimlər bioloji neyronlara uyğun elektrik funksiyalarına malik süni neyronlar yaratdıqlarını bildirirlər. Bu nailiyyət neyrodegenerativ xəstəliklərin, iflicin və beyin neyronlarının ölümü ilə bağlı digər vəziyyətlərin müalicəsini dəyişdirə bilər.
Saturnun peyki Enseladda bioloji həyata işarə edən üzvi birləşmələr aşkar edilib
Saturnun peyki Enseladda bioloji həyata işarə edən üzvi birləşmələr aşkar edilib
Avropa Kosmik Agentliyinin (ESA) Cassini adlı kosmik zondu Saturnun peyklərindən biri olan Enseladın okeanında mürəkkəb kimyanın mövcudluğunu təsdiqləyib. Kosmik zond bu Saturn peykinin yanından 30 noyabr 2010-cu ildə keçərək onun səthinin altından püskürən buz şırnaqlarını qeydə almışdı.
Uranın peyki Arielin səthaltı okeana sahib olduğu ehtimal olunur
Uranın peyki Arielin səthaltı okeana sahib olduğu ehtimal olunur
Yeni tədqiqat göstərir ki, Uranın ən böyük peyklərindən birinin səthinin altında maye sudan ibarət yeraltı okean gizlənir. Uran Günəşdən məsafəsinə görə 7-ci planetdir və onun ətrafında 29 peyk fırlanır.
Alimlər kainatrın ən böyük simulyasiyasını işə salıblar
Alimlər kainatrın ən böyük simulyasiyasını işə salıblar
Biz simulyasiyada yaşayırıqmı? Bu suala hələlik birmənalı cavab yoxdur. Lakin Avropa Kosmik Agentliyinin Euclid kosmik teleskopuna nəzarət edən alimlər tarixdə ən böyük kainat simulyasiyasını təqdim ediblər.
Günəş sistemindəki üçüncü ulduzlararası obyektin olduqca kütləli olduğu təyin edilib
Günəş sistemindəki üçüncü ulduzlararası obyektin olduqca kütləli olduğu təyin edilib
Harvard astronomları və onların həmkarları iyul ayında kəşf edilmiş ulduzlararası 3I/ATLAS kometasını təhlil ediblər və onun anormal dərəcədə kütləvi olduğu qənaətinə gəliblər.
Həftənin xəbərləri
