Mis əsaslı ən möhkəm yeni ərinti hazırlanıb
Elm & Texnologiya
24.04.2025
Emil Nəcəfov
Alimlər indiyə qədər yaradılmış mis əsaslı materiallar arasında ən möhkəmlərindən biri olan yeni bir ərinti hazırlayıblar. Bu supermöhkəm mis ərintisi daha təkmilləşdirilmiş təyyarə və kosmik gəmi istehsalı üçün istifadə oluna bilər. Alimlər mis, tantal və litiumdan ibarət olan və çox yüksək temperaturda formalaşmadan, həmçinin yüksək təzyiqə davam gətirə bilən bir ərinti yaradıblar. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bu ərinti aerokosmik və sənaye sahələri üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Alimlərin sözlərinə görə, yeni ərinti misin yüksək elektrik keçiriciliyini qoruyur, eyni zamanda möhkəmliyi nikel əsaslı ərintilərlə müqayisə edilə biləcək səviyyədədir.
Yeni ərintinin kəsiyində narıncı nöqtələr mis atomlarını, sarı nöqtələr tantal atomlarını, mavi nöqtələr isə litium atomlarını təmsil edir:
Hal-hazırda qaz turbinli mühərriklər və kimyəvi avadanlıqlar kimi yüksək yüklənməli mühitlərdə ən geniş yayılmış materiallar nikel əsaslı ərintilərdir. Bu ərintilər yüksək möhkəmliyə, korroziyaya və yüksək temperatura davamlılığa malikdirlər. Lakin bu ərintilərin kifayət qədər elektrik keçiriciliyi yoxdur, bu da onların bir çox texnologiyaların yaradılmasında istifadəsini mümkünsüz edir. Alimlər bildirirlər ki, bu problemi yeni, mis əsaslı supermöhkəm ərinti yaradaraq həll ediblər. Bu, indiyədək yaradılmış ən möhkəm mis əsaslı ərintilərdən biridir. Alimlər mis və litiumu iki tantal qatının arasına yerləşdiriblər. Tantal kimyəvi elementi çox yüksək korroziyaya davamlılıq xüsusiyyətinə malikdir.
Daha sonra alimlər ərintinin strukturunu dəyişmək üçün az miqdarda litium əlavə ediblər ki, bu da onu daha möhkəm və çox yüksək temperaturlara davamlı edib. Nəticədə, çox yaxşı elektrik keçiriciliyinə malik, 800 dərəcə Selsi temperaturuna və otaq temperaturunda 1120 meqapaskal maksimal təzyiqə davam gətirə bilən bir ərinti əldə edilib. Bu isə poladın dözə bildiyi maksimal təzyiqdən bir yarım dəfə çoxdur. Alimlər bildirirlər ki, bu ərinti yeni səsdən sürətli təyyarə mühərriklərinin, eləcə də digər mühərrik növlərinin, o cümlədən kosmik gəmi mühərriklərinin yaradılmasında da istifadə oluna bilər.
Mənbə: Live Science
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
ABŞ-da "beyin köçü" başlayıb: Səbəb nədir?
ABŞ-da "beyin köçü" başlayıb: Səbəb nədir?
ABŞ-da elmi maliyyələşmənin və qrantların Trump administrasiyası dövründə kəskin şəkildə azalması fonunda amerikalı alimlər getdikcə daha çox xaricdə iş axtarırlar.
Yeni kosmoloji fərziyyə Böyük partlayışı inkar edir
Yeni kosmoloji fərziyyə Böyük partlayışı inkar edir
Böyük partlayış nəzəriyyəsi - nüfuzlu olsa da - yalnız bir nəzəriyyədir və kosmologiyada mövcud olan bir çox fərziyyələrdən biridir. Yeni bir ehtimala görə, kainat tədricən, saysız hadisələr seriyası - yəni “zaman sinqulyarları” adlandırılan partlayışlarla yaranıb.
Hubble kosmik teleskopunun 35 yaşı tamam olub
Hubble kosmik teleskopunun 35 yaşı tamam olub
1990-cı il aprelin 24-də Discovery adlı kosmik gəmisinin göyərtəsində Hubble kosmik teleskopu Yer orbitinə çıxarıldı. O zaman az adam gözləyirdi ki, bu teleskop bu qədər uzun müddət - düz 35 il işləyəcək və ümid etmək olar ki, hələ bir neçə il də fəaliyyətini davam etdirəcək.
Kosmosda iki obyekti birləşdirən "körpü" kəşf edilib
Kosmosda iki obyekti birləşdirən "körpü" kəşf edilib
Astronomlar Persey qalaktika topası üzərində apardıqları tədqiqat zamanı uzun müddətdir həll olunmamış kosmik sirrlərdən birini aydınlaşdırmağı bacarıblar. Onlar kainatdakı ən böyük qalaktika toplusundan biri ilə toqquşmuş nəhəng, itkin bir obyekt aşkar ediblər.
Ulduzu ətrafında hər dövr ərzində buxarlanan planet kəşf edilib
Ulduzu ətrafında hər dövr ərzində buxarlanan planet kəşf edilib
Alimlər bir planet aşkar ediblər ki, onun orbiti ulduza o qədər yaxın yerləşir ki, bu səma cismi sözün əsl mənasında yanaraq ərimiş süxurlardan ibarət alovlu iz buraxır - sanki lava ilə örtülmüş bir kometa kimi.
Həftənin xəbərləri
