NASA-nın astronavtları Ay ətrafı uçuşa göndərəcək SLS raketi tam hazırdır
Elm & Texnologiya
22.10.2025
Emil Nəcəfov
NASA-nın müvəqqəti rəhbəri Sean Duffy elan edib ki, “Artemis-2” missiyası üçün nəzərdə tutulan SLS (Space Launch System) raketi tam şəkildə yığılıb və astronavtları Aya daşımağa hazırdır. “Biz missiyanın tamamlanmasına bir addım da yaxınlaşdıq!” - deyə o, X sosial şəbəkəsində yazıb. SLS raketinin yığılmasının son mərhələsi onun ən yuxarı hissəsinə Orion kosmik gəmisinin quraşdırılması olub. Bu, bir neçə gün əvvəl baş verib. Kosmik gəmi bu ilin may ayında Floridada yerləşən NASA-nın Kennedi Kosmik Mərkəzinə gətirilmiş və burada hərtərəfli yoxlamadan, həmçinin raket sisteminə inteqrasiya prosesindən keçmişdi. Aya astronavt ekipajı ilə ilk uçuş üçün start pəncərəsi 2026-cı il fevralın 5-də açılacaq və 26 aprel tarixinə qədər aktiv olacaq.
NASA hesab edir ki, buraxılış bu tarix aralığının əvvəlində baş tutacaq. Bundan əvvəlki Ay uçuşu zamanı yaranmış bir çox problemlərin - məsələn, raketin son yanacaq doldurulması mərhələsində yanacaq komponentlərinin sızması kimi - bu dəfə təcrübə sayəsində qarşısının alınacağı gözlənilir. Astronavtların göndəriləcəyi missiya cədvəldən xeyli geri qalır. Əgər pilotsuz Orion kosmik gəmisinin Ay ətrafında uçuşu 2022-ci ilin dekabrında baş tutmuşdusa, ekipajlı uçuş yalnız ilk missiyadan 3 il sonra həyata keçiriləcək. “Artemis-3” missiyası çərçivəsində astronavtların Aya enişi də təxirə salınacaq: əvvəllər bu, 2027-ci ilə planlaşdırılsa da, indi daha real tarix kimi 2028-ci il göstərilir.
Lakin bir çox ekspertlər bu tarixə də şübhə ilə yanaşır və ABŞ hakimiyyətini səylərini artırmağa çağırır ki, amerikalı astronavtlar 2030-cu ildən əvvəl - həmin vaxta qədər Aya Çin ekipajının enə biləcəyi ehtimal olunan dövrdə - Aya eniş edə bilsinlər. Hər halda, “Artemis 2” missiyası sürətlə yaxınlaşır. Bu tarixi uçuşda NASA astronavtları iştirak edəcəklər: komandir Reid Wiseman, pilot Victor Glover, missiya mütəxəssisi Christina Koch və Kanada Kosmik Agentliyinin astronavtı Jeremy Hansen. Kosmik gəmi Ayı böyük məsafədən dövrə vuracaq, lakin onun orbitinə çıxmayacaq. Bu uçuş, həyat təminatı sistemlərinin real şəraitdə işləməsini sınaqdan keçirmək məqsədi daşıyır. Aya birbaşa eniş isə “Artemis 3” missiyasının ekipajı tərəfindən həyata keçiriləcək.
Linki kopyala
nasa artemis 2
nasa artemis 2 mission
nasa artemis 2 moon mission
nasa artemis program
science news
elmi xeberler
nasa
nasa artemis
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Amerikalıların Aya çinlilərdən daha ayaq basmaları üçün "Plan B"yə ehtiyacları var
Amerikalıların Aya çinlilərdən daha ayaq basmaları üçün "Plan B"yə ehtiyacları var
ABŞ-ın Aya ilk enişi həyata keçirə bilməsi üçün “Plan B”yə ehtiyacı var - bunu sahə mütəxəssisləri bildirirlər. Çin 2030-cu ilə qədər ilk astronavt ekipajını Ayın səthinə endirməyi və resurslarla zəngin cənub qütbündə baza qurmağı planlaşdırır. Bu bölgə daimi günəş işığına, su buzuna çıxışa və Yer kürəsindən kənardakı ən qiymətli ərazilər üzərində nəzarətə imkan verir.
Şüur probleminə yeni baxış: O yalnız insanlara xas olmaya bilər
Şüur probleminə yeni baxış: O yalnız insanlara xas olmaya bilər
Şüur və intellekt adətən yalnız insana məxsus bir xüsusiyyət kimi qəbul edilir və düşüncə, yaddaş və dil ilə əlaqələndirilir. “Həyat mərkəzçiliyi” (biocentrism) adlanan yeni konsepsiya isə iddia edir ki, idrak qabiliyyəti bütün canlı sistemlərə xasdır və bu qabiliyyət onların ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqələri nəticəsində, yaşamaq məqsədilə ortaya çıxır.
Amerikalı alim Fermi paradoksunun yeni izahını təklif edib
Amerikalı alim Fermi paradoksunun yeni izahını təklif edib
75 il əvvəl fizik Enrico Fermi belə bir sual vermişdi: bu qədər böyük kainatda biz hələ də ağıllı yadplanetli sivilizasiyanın heç bir izinə niyə rast gəlməmişik? O vaxtdan bəri alimlər bu paradoksa çoxsaylı maraqlı cavablar təklif ediblər.
Qədim mikroblar Marsdakı buz örtüyündə 50 milyon ilə qədər qala bilərlər
Qədim mikroblar Marsdakı buz örtüyündə 50 milyon ilə qədər qala bilərlər
NASA Goddard və Pensilvaniya Universitetinin tədqiqatçıları göstəriblər ki, əgər E. coli bakteriyalarının zülal fraqmentləri Marsın donmuş torpağında və buz örtükləri də mövcuddursa, onlar 50 milyon ildən çox müddət ərzində qorunub qala bilərlər.
Google DeepMind-ın yeni süni intellekt modeli xərçəngə qarşı dərmanın axtarışında yardımçı olur
Google DeepMind-ın yeni süni intellekt modeli xərçəngə qarşı dərmanın axtarışında yardımçı olur
Google DeepMind xərçəngə qarşı immun sisteminin aktivləşdirilməsi üçün yeni yollar müəyyən edə bilən C2S-Scale 27B adlı süni intellekt modelini təqdim edib.
Həftənin xəbərləri
