İlk dəfə donuz ağciyərinin insana ksenotransplantasiyası reallaşdırılıb
Elm & Texnologiya
26.08.2025
Emil Nəcəfov
Çində ilk dəfə ağciyərin ksenotransplantasiyası həyata keçirilib. Bu orqan çoxlu sayda qan damarları ehtiva etdiyinə və ən çox yayılmış ağırlaşma olan “transplantatın sahibə qarşı reaksiyası”na ən həssas olduğu üçün ən çətin köçürülən orqan hesab olunur. Pilot əməliyyat ideal olmasa da, ümumilikdə GMO heyvanların orqanlarının insanda istifadəsinin potensialını bir daha təsdiqlədi. Hazırda dünyada GMO donuzlarından insanlara ürək, böyrək və qaraciyər ksenotransplantasiyalarının bir neçəsi artıq həyata keçirilib. İndi isə Çin alimləri ilk dəfə donuzun ağciyərinin insana köçürüldüyünü bildiriblər - əməliyyat 39 yaşında vəfat etmiş bir kişiyə tətbiq olunub. Orqanizmin həyat qabiliyyəti süni şəkildə dəstəklənib və 9 gün ərzində 6 genetik modifikasiyadan keçmiş ağciyər uğurla orqanizmə uyğunlaşıb.
“Ağciyərin köçürülməsi çox çətindir, bu, transplantasiya üçün ən çətin orqandır” - deyə 2022-ci ildə donuz ürəyini ilk dəfə canlı insana köçürmüş cərrah Muhammad Mohiuddin bildirib. O əmindir ki, müxtəlif ölkələrin alimlərinin birgə səyləri ksenotransplantasiyanın donor orqan çatışmazlığı probleminə həll ola biləcəyini göstərəcək. Köçürmədən sonrakı 3 gün ərzində alimlər nə rəddetmə, nə də infeksiya əlaməti müşahidə etmədilər, lakin müvəqqəti hipoksiya səbəbindən ağciyər ödemi və toxuma zədələnməsi qeydə alındı. Daha sonra anticisimlərin aktivliyi nəticəsində toxuma zədələnmələri müşahidə olundu, lakin köçürmədən 9 gün sonra bütün zədələnmə əlamətləri azaldı. Elə həmin vaxt təcrübə vəfat etmiş şəxsin qohumlarının xahişi ilə dayandırıldı. Ehtimal olunur ki, alimlər canlı xəstəyə ilk transplantasiyanı həyata keçirməzdən əvvəl bir neçə analoji əməliyyatı mərhum şəxslərlə aparacaqlar.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Qara dəliklər ölü ulduzlardan qaranlıq enerji yarada bilərlər
Qara dəliklər ölü ulduzlardan qaranlıq enerji yarada bilərlər
Uzun illər alimlər kainatın genişlənməsini sürətləndirən, görünməyən qüvvə olan qaranlıq enerjini sabit bir dəyər hesab edirdilər. Lakin tərtib olunmuş yeni kosmik xəritəyə əsaslanan yeni araşdırma bunun əksini göstərir.
İlk qalaktikalardan birində böyük həcmdə oksigen aşkar edilib
İlk qalaktikalardan birində böyük həcmdə oksigen aşkar edilib
James Webb teleskopu erkən kainat haqqında təsəvvürlərimizi genişləndirdi və bəzi hallarda hətta sındırdı. Məlum oldu ki, müxtəlif kimyəvi tərkibə malik inkişaf etmiş qalaktikalar Böyük partlayışdan dərhal sonra yaranıb və bu da ulduzların və bütövlükdə kainatın təkamülünə başqa cür baxmağa vadar edir.
Yeni fərziyyə superkütləli qara dəliklərin necə yaranmasını izah edir
Yeni fərziyyə superkütləli qara dəliklərin necə yaranmasını izah edir
Superkütləli qara dəliklər böyük qalaktikaların əksəriyyətinin mərkəzində gizlənir və adətən onlar Günəşdən milyonlarla, hətta milyardlarla dəfə daha ağır olurlar.
Antarktidanın buz örtüyü çökmə vəziyyətinə çatıb
Antarktidanın buz örtüyü çökmə vəziyyətinə çatıb
Qərbi Antarktida buz örtüyü Yer üzündəki ən böyük buz massivlərindən biridir və təxminən 2 milyon kvadrat kilometr ərazini əhatə edir. Lakin indi alimlər hesab edirlər ki, Antarktida buz örtüyü fəlakətli çökmə həddindədir.
Alimlər ən uzaq məsafədə baş vermiş kosmik partlayışı kəşf ediblər
Alimlər ən uzaq məsafədə baş vermiş kosmik partlayışı kəşf ediblər
Astronomlar Einstein Probe kosmik teleskopunun köməyi ilə sürətli rentgen tranzientləri (FXT) adlandırılan yeni və sirli tip kosmik partlayışlar aşkar ediblər.
Həftənin xəbərləri
