Nanohissəciklər 3 seansa siçanlarda Altsheymer xəstəliyini dayandırıblar
Elm & Texnologiya
08.10.2025
Emil Nəcəfov
İspaniya və Çin alimləri neyrodegenerasiyanın müalicəsi üçün yeni bir strategiya təqdim ediblər. Bu yanaşma neyronlara birbaşa təsir göstərmək əvəzinə, damar funksiyalarının bərpasına yönəlib. Nəticədə cəmi 3 müalicə seansından sonra Altsheymer xəstəliyinin gedişatını klinik öncəsi modellərdə geri çevirmək mümkün olub. Yeni müalicə üsulu neyronlara birbaşa təsir etmədən, beynin qoruyucu damar təbəqəsi olan hematoensefalik baryerin (GƏB) funksiyasını bərpa etməyə yönəlib. Alimlər GƏB-i hədəf seçiblər, çünki məqsədləri beyində yaranan hüceyrə tullantılarının çıxarılmasını gücləndirmək idi. Altsheymer xəstəliyi zamanı əsas “tullantı” zülal beta-amiloid olur və onun toplanması neyronların normal fəaliyyətini pozur.
Tədqiqatın nəticələri Kataloniya Biomühəndislik İnstitutunun saytında dərc edilib. Alimlərin sözlərinə görə, Altsheymer xəstəliyi zamanı toxumalarda amiloid zülalları toplanmağa başlayır, lakin GƏB yenidən normal fəaliyyət göstərməyə başladıqda bu zülalların xaric olunma prosesi bərpa olunur. “Nanohissəciklər sanki bir dərman kimi davranır və beyindəki təmizlənmə mexanizmini normal vəziyyətinə qaytarır” - deyə tədqiqat müəllifləri izah ediblər. Nanohissəciklər siçanlara 3 dəfə yeridilib.
İlk inyeksiyadan cəmi 1 saat sonra alimlər beta-amiloid səviyyəsinin 50-60% azalmasını qeydə alıblar. Alimlər nanohissəcikləri 12 aylıq siçanlara yeritdikdə, onlar 18 aylıq yaşda sağlam davranış və yaddaş nümayiş etdiriblər. İnsan ölçülərinə görə bu, təxminən 60 və 90 yaş arasındakı fərqə bərabərdir. “Təcrübə beta-amiloidin sürətli şəkildə orqanizmdən xaric edilməsində, GƏB funksiyasının bərpasında və toxumalardakı patoloji dəyişikliklərin aradan qaldırılmasında heyrətamiz effektivlik göstərdi” - deyə araşdırmanın həmmüəllifi Lorena Ruiz Perez bildirib. Alimlər nəticələri klinik sınaqlara yaxınlaşdırmaq məqsədilə təcrübələri davam etdirməyi planlaşdırırlar.
Linki kopyala
Bənzər xəbərlər
Oxşar xəbərlər
Bu il fizika üzrə Nobel mükafatı kvant effektlərinin makroskopik sistemlərdə də müşahidəsini kəşf etmiş alimlərə verilib
Bu il fizika üzrə Nobel mükafatı kvant effektlərinin makroskopik sistemlərdə də müşahidəsini kəşf etmiş alimlərə verilib
Amerikalı fiziklər John Clarke, Michel Devoret və John Martinis 2025-ci il fizika üzrə Nobel mükafatına layiq görülüblər. Onlar kvant effektlərinin yalnız hissəciklərin mikrodünyasında deyil, həm də əllə tutula biləcək qədər böyük sistemlərdə də müşahidə oluna biləcəyini təcrübi şəkildə sübut ediblər.
Bu il tibb üzrə Nobel mükafatı orqanizmi autoimmun xəstəliklərdən qoruyan hüceyrələri kəşf etmiş alimlərə verilib
Bu il tibb üzrə Nobel mükafatı orqanizmi autoimmun xəstəliklərdən qoruyan hüceyrələri kəşf etmiş alimlərə verilib
Mükafatı Mary Brunkow, Fred Ramsdell və Shimon Sakaguchi adlı alimlər aldılar. Onlar orqanizmi autoimmun xəstəliklərdən qoruyan hüceyrələri kəşf ediblər.
Çinlilər mikrobları CO2 qazını faydalı məhsullara çevirə bilən səviyyəyə qədər təkmilləşdiriblər
Çinlilər mikrobları CO2 qazını faydalı məhsullara çevirə bilən səviyyəyə qədər təkmilləşdiriblər
Dəniz və okean sularında atmosferə nisbətən 150 dəfə çox CO2 qazı həll olunub. Bu, təkcə iqlim dəyişikliyinə deyil, həm də okean sularının həddindən artıq turşulaşması nəticəsində biomüxtəlifliyin məhvinə səbəb olur.
İlk dəfə insana universal qan qrupuna sahib böyrək transplantasiya edilib
İlk dəfə insana universal qan qrupuna sahib böyrək transplantasiya edilib
Texnologiyanın müəllifləri əmindirlər ki, onların yanaşması orqan donorluğu çatışmazlığı problemini həll etməyə və pasiyentlərin yaşama şansını artırmağa kömək edəcək, çünki artıq donor orqanının qan qrupu əhəmiyyət daşımayacaq.
Alimlər kainatın nə zaman sıxılmağa başlayacağını təyin ediblər
Alimlər kainatın nə zaman sıxılmağa başlayacağını təyin ediblər
Amerikalı fizik Henry Tai və onun həmkarlarının fikrincə, kainat öz “həyat dövrünün” yarısına yaxınlaşır. Təxminən 11 milyard ildən sonra kainat maksimum genişlənmə nöqtəsinə çatacaq və daha sonra yavaş-yavaş sıxılmağa başlayacaq, nəhayət bir nöqtəyə qədər çökməklə nəticələnəcək.
Həftənin xəbərləri
